اداره کل دامپزشکی استان قزوین

 بدون تردید پرورش تلیسه مناسب نقش ویژه ای در آینده اقتصادی و بهداشتی دامداریهای شیری دارد . هدف اصلی در پرورش تلیسه، وارد کردن یک دام تولیدی سالم به گله در وزن و سن مناسب است که این دام دارای توانائی تولید شیر و باروری بهینه باشد و بتواند عمر اقتصادی طولانی نیز در گله داشته باشد.

دکتر امیر جوادی کارشناس اداره دامپزشکی شهرستان قزوین با بیان مطلب فوق  توصیه هائی بشرح ذیل به صاحبان دامداری های شیری از زمان از شیرگرفتن گوساله های ماده تا اولین زایش جهت نیل به حداکثر راندمان بهداشتی-تولیدی ارائه نمود و افزود مهمترین نکته در پرورش تلیسه این است که بایستی دید نسبت به مدیریت تلیسه تغییر کند زیرا در اکثر مواقع تمام توجهات معطوف به دامهای شیروار گله است، این درحالیست که عدم توجه به پرورش تلیسه چه از لحاظ تغذیه ای و چه بهداشتی منجر به ضررهای فراوانی در تولید آینده گله می گردد.

1. بحرانی ترین زمان جهت رشد دام فاصله بین سن از شیرگیری تا سن بلوغ است.


2. رعایت تراکم مناسب ،بهداشت و تهویه در طول دوره پرورش تلیسه


3. دو هفته پس از از شیرگیری، گوساله ها را به گروه های 6 تا 12 راسی تقسیم می کنیم. اگر تعداد بیش از این باشد منجر به عدم رشد مناسب و یکنواخت در گوساله ها می گردد.


4. بایستی همواره نسبت به وزن گیری و اندازه گیری قد تلیسه ها از زمان قطع شیر تا زمان زایش اقدام شود.(حداقل در سنین از شیرگیری،6 ماهگی،9 ماهگی،زمان تلقیح و زمان زایش تلیسه)


5. جهت رسیدن به وزن مناسب در زمان گوساله زائی، تلیسه بایستی از زمان تولد تا زایش (دوسالگی) روزانه حدود 700 گرم افزایش وزن داشته باشد.


6. تلیسه ها باید در سن 6 ماهگی 30درصد و در 9 ماهگی 40 درصد وزن دام بالغ را داشته باشند.


7. در زمان تلقیح بایستی تلیسه سنی حدود 12 تا 15 ماه داشته و از آن با اهمیت تر قدی بیش از 127 سانتی متر از جدوگاه را داشته و لحاظ وزنی حدود 55 تا 60 درصد وزن دام بالغ را دارا باشد.(حدود 390 کیلوگرم بر اساس نژاد دام)


8. جهت مشخص کردن قد از جدوگاه می توان میله سربند آخور را توسط خط کش مدرج کرد و زمانی که دامها کنار آخور در حال خوراک خوردن اند دامهای با قد مناسب برای تلقیح را مشخص کرد.


9. در کنار پارامتر قد و وزن بایستی به عرض لگن تلیسه نیز توجه شود، زیرا تلقیح زود هنگام خصوصاً با اسپرمی که توانائی تولید گوساله درشت را دارد، منجر به سخت زائی و حتی حذف در هنگام زایش می گردد.


10. کنترل فحلی تلیسه ها حداقل از 10 ماهگی به دقت صورت پذیرد و آنهائی که به 12 ماه رسیده اند ولی فحل نشده اند  جهت مشخص شدن علت به دامپزشک ارجاع داده شوند.